Η ανεξέλεγκτη τσιμεντοποίηση των ελληνικών ακτών απειλεί τα παράκτια οικοσυστήματα και επιτείνει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, οι ακτές της Πελοποννήσου, συμπεριλαμβανομένου του Ναυπλίου, της Κορινθίας και της Καλαμάτας, βρίσκονται ανάμεσα στις πλέον επιβαρυμένες περιοχές με υψηλά ποσοστά αδιαπέραστων επιφανειών.
Ναύπλιο: Αυξημένη δόμηση και επιπτώσεις στο παράκτιο τοπίο
Το Ναύπλιο, ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Πελοποννήσου, παρουσιάζει αυξημένα επίπεδα τσιμεντοποίησης. Οι αδιαπέραστες επιφάνειες, όπως δρόμοι, πάρκινγκ και τουριστικές υποδομές, καλύπτουν σημαντικό ποσοστό της παράκτιας ζώνης, επηρεάζοντας αρνητικά τη φυσική ανανέωση των παραλιών και τη βιοποικιλότητα της περιοχής.
Σύμφωνα με τον Απόστολο Λαγαρία, επίκουρο καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, «η έκταση του φαινομένου είναι ανησυχητική, καθώς η κατασκευή τεχνητών επιφανειών αυξάνει το αποτύπωμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και δυσχεραίνει την προσαρμογή της ακτογραμμής στις μεταβολές της στάθμης της θάλασσας».
Κορινθία: Η επέκταση του μπετόν στα παράλια
Η Κορινθία, λόγω της εγγύτητάς της με την Αττική, παρουσιάζει εντατική ανάπτυξη παράκτιων υποδομών. Το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα αισθητό στο Κιάτο, όπου οι αδιαπέραστες επιφάνειες ξεπερνούν το 20%. Η αυξημένη δόμηση ενισχύει τη διάβρωση των ακτών και αυξάνει τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων, ειδικά σε περιόδους έντονων καιρικών συνθηκών.
Η καταγραφή των δορυφορικών δεδομένων της υπηρεσίας Copernicus επιβεβαιώνει ότι οι αστικές επεκτάσεις στις παράκτιες ζώνες της Κορινθίας ακολουθούν μια σταθερά ανοδική πορεία, με σημαντικές επιπτώσεις τόσο στο περιβάλλον όσο και στις τοπικές κοινωνίες.
Καλαμάτα: Ανησυχητική αστική διάχυση
Η Καλαμάτα, ως μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Νότιας Πελοποννήσου, εμφανίζει υψηλά επίπεδα ανθρωπογενούς επίδρασης στις παράκτιες περιοχές. Η μελέτη καταδεικνύει ότι η πόλη και η ευρύτερη περιοχή της Μεσσήνης κατατάσσονται στις ζώνες υψηλής επικινδυνότητας λόγω της εκτεταμένης κάλυψης από τσιμέντο και της διαρκούς ανάπτυξης υποδομών.
Ο καθηγητής Λαγαρίας τονίζει μιλώντας στην Καθημερινή, ότι «η τσιμεντοποίηση στις παράκτιες πόλεις όπως η Καλαμάτα, εντείνει τον κίνδυνο διάβρωσης και περιορίζει τη φυσική ανανέωση των παραλιών, θέτοντας σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της τοπικής οικονομίας που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό».
Οι κίνδυνοι της τσιμεντοποίησης και η κλιματική αλλαγή
Η τσιμεντοποίηση των ακτών εμποδίζει τις φυσικές διεργασίες απόθεσης φερτών υλικών, αυξάνοντας τη διάβρωση και μειώνοντας την ανθεκτικότητα των παράκτιων ζωνών στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με την έρευνα, σε περίπτωση ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά 50 εκατοστά έως το 2100, σημαντικό μέρος των αμμωδών παραλιών θα χαθεί, επηρεάζοντας τουριστικούς προορισμούς όπως το Ναύπλιο, η Καλαμάτα και το Κιάτο.
Επιπλέον, οι υποδομές που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα, όπως ξενοδοχεία και δρόμοι, θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κίνδυνο καταστροφών λόγω της ανόδου της στάθμης και των ισχυρών καταιγίδων (storm surges).
Προτάσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης
Ο καθηγητής Λαγαρίας προτείνει την αύξηση της ελάχιστης απόστασης δόμησης από τον αιγιαλό στα 100 μέτρα, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Βαρκελώνης. «Μια τέτοια ρύθμιση θα προστατεύσει τις παράκτιες περιοχές για τις επόμενες γενιές και θα μειώσει τον κίνδυνο από την κλιματική αλλαγή», σημειώνει.
Η λήψη μέτρων για την αποτροπή της ανεξέλεγκτης τσιμεντοποίησης κρίνεται ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλή τουριστική κίνηση, όπως το Ναύπλιο, η Κορινθία και η Καλαμάτα. Η διατήρηση της φυσικής ακτογραμμής αποτελεί προτεραιότητα τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των τοπικών κοινοτήτων.