Σαν σήμερα, στις 7 Ιανουαρίου 1977, εκτυλίχθηκε ένα από τα πιο διάσημα περιστατικά στην ιστορία της δίωξης ναρκωτικών στην Ελλάδα, που έγινε αργότερα τραγούδι από τον θρυλικό Βασίλη Τσιτσάνη. Η υπόθεση του μότορσιπ «Γκλόρια» και οι 11 τόνοι κατεργασμένης κάνναβης που μετέφερε αποτέλεσαν την έμπνευση για το τραγούδι «Το Βαπόρι από την Περσία», που έμελλε να είναι η τελευταία μεγάλη επιτυχία του σπουδαίου συνθέτη του ρεμπέτικου.
Η Εξάρθρωση του «Γκλόρια»
Το μότορσιπ «Γκλόρια» απέπλευσε από τη Βηρυτό με προορισμό το Άμστερνταμ, μεταφέροντας στο πίσω μέρος του πλοίου, σκεπασμένο με λινάτσες, ένα από τα μεγαλύτερα φορτία ναρκωτικών που είχαν εντοπιστεί μέχρι τότε: 11 τόνους κατεργασμένης κάνναβης, γνωστής ως «σοκολάτα», αξίας περίπου 4 δισεκατομμυρίων δραχμών.
Η επιχείρηση σύλληψης πραγματοποιήθηκε στα Ίσθμια της Κορίνθου, έπειτα από πληροφορία που παρείχε ο ίδιος ο πλοίαρχος του πλοίου, Νίκος Ξανθόπουλος, γνωστός ως «Κάπτεν Νικ». Ο Ξανθόπουλος, πρώην λαθρέμπορος τσιγάρων, συνεργαζόταν πλέον με την αμερικανική DEA (Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών) και είχε αποφασίσει να πολεμήσει τα ναρκωτικά μετά από προσωπική τραγωδία.
Η ελληνική ακτοφυλακή κατάσχεσε το φορτίο και συνέλαβε το πλήρωμα, ανάμεσά τους και δύο Τούρκους ναυτικούς, τα «μεμέτια» που μνημονεύονται στο τραγούδι.
Η Μετατροπή της Επικαιρότητας σε Τέχνη
Η υπόθεση δεν έμεινε μόνο στα πρωτοσέλιδα, αλλά έγινε και καλλιτεχνική δημιουργία. Ο Βασίλης Τσιτσάνης έμαθε για το περιστατικό από μία φίλη του και, με την χαρακτηριστική του μαεστρία, μετέτρεψε την ιστορία σε στίχους και μουσική. Το τραγούδι γράφτηκε σε λίγες μέρες και κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1977, με τη Λιζέτα Νικολάου να συνοδεύει στα φωνητικά.
Το τραγούδι «Το Βαπόρι από την Περσία» αφηγείται με ρεμπέτικο ύφος τα γεγονότα, παραθέτοντας μια λαϊκή ματιά στο περιστατικό.
Η τελευταία μεγάλη επιτυχία του Τσιτσάνη
Η ιστορία του τραγουδιού δεν τελείωσε εκεί. Λίγο μετά τον θάνατο του Βασίλη Τσιτσάνη, το 1984, ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Σπύρος Κανίνιας πρότεινε να ληφθούν μέτρα εναντίον του τραγουδιού, θεωρώντας ότι ενθαρρύνει τη διάδοση ναρκωτικών. Ωστόσο, η δικογραφία τέθηκε στο αρχείο, καθώς το τραγούδι κρίθηκε ότι δεν μπορούσε να ωθήσει στη χρήση ή διάδοση ναρκωτικών.
Το «Βαπόρι από την Περσία» δεν είναι απλώς ένα τραγούδι. Είναι ένα κομμάτι της λαϊκής παράδοσης, που συνδυάζει πραγματικά γεγονότα με τη μαεστρία του Βασίλη Τσιτσάνη, αποδεικνύοντας ότι η τέχνη μπορεί να αποτυπώσει την κοινωνική πραγματικότητα και να την κάνει διαχρονική.
Στίχοι του Τραγουδιού
Μουσική – Στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης
Το βαπόρι απ’ την Περσία
πιάστηκε στην Κορινθία
Τόννοι έντεκα γεμάτο
με χασίσι μυρωδάτο
Τώρα κλαίν’ όλα τ’ αλάνια
που θα μείνουνε χαρμάνια
Βρε κουρνάζε μου τελώνη
τη ζημιά ποιος τη πληρώνει
Και σ’ αυτή την ιστορία
μπήκαν τα λιμεναρχεία
Τώρα κλαίν’ όλα τ’ αλάνια
που θα μείνουνε χαρμάνια
Ήταν προμελετημένοι
καρφωτοί και λαδωμένοι
Δυο μεμέτια, τα καημένα,
μεσ’ στο κόλπο ήταν μπλεγμένα
Τώρα κλαίν’ όλα τ’ αλάνια
που θα μείνουνε χαρμάνια
Πηγές & Βιβλιογραφία
- Εφημερίδες της εποχής
– Δημοσιεύματα εφημερίδων όπως η Καθημερινή, το Βήμα και ο Ριζοσπάστης από τον Ιανουάριο του 1977 σχετικά με την υπόθεση του «Γκλόρια». - Βιβλίο: “Ένα Τραγούδι και Μια Ιστορία”
– Συγγραφέας: Ηρακλής Ευστρατιάδης
Το βιβλίο καταγράφει ιστορίες πίσω από διάσημα ελληνικά τραγούδια, ανάμεσά τους και το «Βαπόρι από την Περσία». - Αρχείο ΕΡΤ – Ρεπορτάζ
Ηλεκτρονικό αρχείο της ΕΡΤ με τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά ρεπορτάζ για την υπόθεση και τις αντιδράσεις που προκάλεσε το τραγούδι. - Βιογραφία: “Βασίλης Τσιτσάνης: Η ζωή μου, το έργο μου”
– Συγγραφέας: Βασίλης Τσιτσάνης (αυτοβιογραφία σε επιμέλεια Κώστα Χατζηδουλή)
Περιγράφει τη διαδικασία δημιουργίας του τραγουδιού και την έμπνευση πίσω από αυτό. - Νομική Προσέγγιση της Υπόθεσης
– Ελληνικός Νομικός Κώδικας και Υποθέσεις Δίωξης Ναρκωτικών (αναφορές στην υπόθεση μέσω του ν.δ. 743/70). - Μουσική Βιβλιογραφία
– Λαϊκή Μουσική και Κοινωνική Ιστορία στην Ελλάδα του Λάμπρου Λιάβα.
– Αναλύει τη σύνδεση της λαϊκής μουσικής με κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα, όπως η υπόθεση του «Γκλόρια». - Ψηφιακά Αρχεία και Άρθρα
– Ιστοσελίδες που ερευνούν την ελληνική λαϊκή μουσική και τη σύνδεση της με την ιστορία, όπως το rebetiko.gr ή το ogdoo.gr. - Αρχεία Δίωξης Ναρκωτικών και DEA
– Διεθνείς αναφορές και έγγραφα που καταγράφουν την εμπλοκή του «Κάπτεν Νικ» με την Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών (DEA).