Σε μια κίνηση που έρχεται σε άμεση αντίθεση με τις υποδείξεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) κατέθεσε τροπολογία που αποκλείει την ανάκληση οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν με βάση τα κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) πριν από τη δημοσίευση της απόφασης του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου.
Η τροπολογία αυτή, η οποία κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου για την αναδιάρθρωση του σιδηροδρομικού τομέα, φαίνεται να προστατεύει όσους επωφελήθηκαν από τα μπόνους του ΝΟΚ, παρά την ξεκάθαρη θέση του ΣτΕ.
Το ΣτΕ, με ανακοίνωσή του στις 11 Δεκεμβρίου, είχε ζητήσει την ανάκληση όλων των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν με τα κίνητρα του ΝΟΚ και δεν είχαν ξεκινήσει να υλοποιούνται. Το ΥΠΕΝ, ωστόσο, επιλέγει να παρατείνει την ισχύ αυτών των αδειών, προκειμένου οι δικαιούχοι να προχωρήσουν σε έναρξη εργασιών πριν την οριστική απόφαση του ΣτΕ, δημιουργώντας έτσι τετελεσμένα. Σύμφωνα με την τροπολογία, «οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί κατ’ εφαρμογή των κινήτρων του ΝΟΚ δεν ανακαλούνται από τη διοίκηση έως τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ». Μάλιστα, αν κάποια πολεοδομία προχώρησε ήδη σε ανακλήσεις αδειών, αυτές ανακαλούνται αυτοδικαίως.
Η τροπολογία περιλαμβάνει επίσης αναστολή της έκδοσης προεγκρίσεων και νέων οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ, καθώς και πάγωμα των συνεδριάσεων πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών συμβουλίων που εξετάζουν συναφή θέματα. Οι ρυθμίσεις αυτές παρουσιάζονται ως μεταβατικές, με ισχύ έως τη δημοσίευση της απόφασης του ΣτΕ, και έχουν στόχο την αποφυγή αδιεξόδων στη διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών.
Η στάση της κυβέρνησης προκαλεί αντιδράσεις, καθώς το ΣτΕ έχει καταστήσει σαφές ότι η ανακοίνωσή του έχει νομική ισχύ ανάλογη με την τελική του απόφαση. Νομικοί κύκλοι και φορείς της αγοράς καταγγέλλουν την επιλογή του υπουργείου να παρακάμψει το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο, τονίζοντας ότι αυτή η πρακτική υπονομεύει την αρχή του κράτους δικαίου. Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, από την πλευρά του, επανέρχεται με επιφυλάξεις για τον ΝΟΚ, τονίζοντας ότι ο νόμος, παρά τις διακηρύξεις για περιβαλλοντική βιωσιμότητα, δεν επιτυγχάνει στην πράξη την εξοικονόμηση ενέργειας ούτε προάγει ουσιαστικά την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Παραδείγματα
- Ένας κατασκευαστής που είχε εκδώσει οικοδομική άδεια με χρήση των μπόνους δόμησης του ΝΟΚ (π.χ., αυξημένο συντελεστή δόμησης) στις 10 Δεκεμβρίου μπορεί να συνεχίσει το έργο του χωρίς να φοβάται ότι η άδειά του θα ακυρωθεί, ακόμη κι αν δεν έχει ξεκινήσει εργασίες. Αυτό του επιτρέπει να ολοκληρώσει το σχέδιο του πριν από την απόφαση του ΣτΕ.
- Ένας πολίτης που υπέβαλε αίτηση για έγκριση οικοδομικής άδειας μετά τις 11 Δεκεμβρίου θα πρέπει να περιμένει, καθώς το ΥΠΕΝ ανέστειλε την έκδοση νέων αδειών με χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ. Αυτό σημαίνει ότι το έργο του μπορεί να καθυστερήσει για μήνες.
- Μια πολεοδομία που ακύρωσε άδεια με κίνητρα του ΝΟΚ στις 12 Δεκεμβρίου υποχρεώνεται να ανακαλέσει την απόφαση ακύρωσης, καθώς η τροπολογία ορίζει ότι αυτές οι ανακλήσεις είναι αυτοδικαίως άκυρες. Αυτό επιτρέπει στον κάτοχο της άδειας να προχωρήσει το έργο του χωρίς περαιτέρω εμπόδια.
- Ένα αρχιτεκτονικό γραφείο που είχε ολοκληρώσει μελέτη για ένα κτίριο με εσωτερικό πατάρι και πισίνα (τα οποία δεν προσμετρούνται στον συντελεστή δόμησης με τα μπόνους του ΝΟΚ) δεν μπορεί να υποβάλει την πρότασή του για έγκριση, καθώς οι συνεδριάσεις των πολεοδομικών συμβουλίων έχουν ανασταλεί.
- Μια κατασκευαστική εταιρεία που διαθέτει άδεια με χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ αποφασίζει να ξεκινήσει τις εργασίες άμεσα, πριν από την οριστική απόφαση του ΣτΕ. Με αυτό τον τρόπο δημιουργεί τετελεσμένα και εξασφαλίζει τη νομιμότητα του έργου της, έστω κι αν τα μπόνους δόμησης κηρυχθούν τελικά αντισυνταγματικά.