το επίκεντρο της Ρωσικής Στρατηγικής στην τρέχουσα αντιπαράθεσή της με τη Δύση – Δούρειος Ίππος (doureios.com) , παραλείψαμε, για χάρη της συντομίας, να αναφερθούμε σε μια βασική συνιστώσα – τακτική της εν λόγω μεθοδολογίας: ονομάζεται στα ρωσικά Дезинформация/ Dezinformatsiya (Παραπληροφόρηση). Στο συγκεκριμένο τομέα έχει μακρά παράδοση το Κρεμλίνο, ήδη από τη σοβιετική εποχή, ο δε Ρώσος Πρόεδρος, με τις δεινές υποκριτικές του ικανότητες ενώπιον της κάμερας, αποτελεί πραγματικό «μετρ». Σκοπός της παραπληροφόρησης είναι η παραπλάνηση και η δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων στον αντίπαλο, συνήθως, δε, μεγαλοποιώντας κατά πολύ τις ρωσικές στρατιωτικές δυνατότητες, προκειμένου να τον τρομοκρατήσει και να κάμψει τη βούλησή του για αντίσταση (είναι δηλαδή μέρος του περίφημου «διατομεακού καταναγκασμού», τον οποίο αναλύαμε στο προαναφερθέν άρθρο).
Ρεσιτάλ παραπληροφόρησης αποτελεί και η πρόσφατη πυραυλική επίθεση της 21/11 στο Ντνίπρο της Ουκρανίας, καθώς το αφήγημα του Ρώσου Προέδρου το αναπαρήγαγαν άκριτα πάρα πολλά ΜΜΕ στη χώρα μας, ακόμη και υποτιθέμενα έγκριτα (για τα ανυπόληπτα sites που αποτελούν γνωστά χαλκεία του Κρεμλίνου ας μην κάνουμε λόγο καλύτερα…). Η επίθεση αυτή, σημειωτέον, είχε ως αφετηρία το Κέντρο Δοκιμών Kapustin Yar, 800 χιλιόμετρα ανατολικότερα. Tι μας είπε ο κ. Πούτιν; Ότι το πλήγμα, ταχύτητας άνω των 11 Μαχ, έγινε με ένα μη ανασχέσιμο πυραυλικό σύστημα μέσου βεληνεκούς ονόματι «Oreshnik»/Φουντουκιά, το οποίο, μάλιστα, βρίσκεται ήδη σε μαζική παραγωγή. Αυτό, όπως προσέθεσε, είναι εντελώς νέο και δεν έχει καμία σχέση με τη σοβιετική τεχνολογία.
Αμέσως τα ελληνικά ΜΜΕ άρχισαν να μας βομβαρδίζουν (μεταφορικά αυτή τη φορά) με χαρακτηρισμούς όπως «νέο ρωσικό υπερόπλο», «υπερπύραυλος», «αόρατος πύραυλος» κ.λπ. Οι ανακρίβειες, δε, που ακούστηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλούν πραγματικό σοκ. Προφανώς και τα ΜΜΕ, ειδικά στην Ελλάδα, αρέσκονται παραδοσιακά σε υπερβολές και εντυπωσιασμούς. Εντούτοις, στη συγκεκριμένη ειδικά περίπτωση, θεωρούμε πως η άκριτη – αμάσητη αναπαραγωγή της ρωσικής προπαγάνδας, χωρίς καν να ελεγχθεί, είναι όχι απλά ανεύθυνη πράξη, αλλά και επικίνδυνη.
Ας δούμε, λοιπόν, τι είναι αυτός ο περίφημος «Oreshnik» και κατά πόσο αποτελεί νέο οπλοσύστημα. Προκαταβολικά, δε, να διασαφηνίσουμε το απολύτως αυτονόητο, ότι δηλαδή οι διαθέσιμοι, εδώ και πολλές δεκαετίες, κατασκοπευτικοί δορυφόροι αποκλείουν, εξ ορισμού, να είχε περάσει απαρατήρητο στη Δύση ένα τέτοιου μεγέθους όπλο. Σύμφωνα, λοιπόν, με όλες τις ενδείξεις, στην επίθεση της 21/11 χρησιμοποιήθηκε μια (ελαφρώς τροποποιημένη…) παραλλαγή του βαλλιστικού βλήματος εδάφους – εδάφους στερεών καυσίμων RS-26 “Yars–M“, γνωστού επίσης ως “Rubesh“. Στη νατοϊκή ορολογία, είναι γνωστό ως SS-Χ-31. Αυτό το όπλο είναι γνωστό στη Δύση, έχει, δε, αναλυθεί σε πολλά άρθρα της βιβλιογραφίας ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, απλά επισήμως δεν είχε ακόμη εισέλθει σε παραγωγή, εξ ου και το γράμμα Χ στο νατοϊκό κωδικό του. Η πρώτη, ανεπιτυχής, εκτόξευσή του έλαβε χώρα το Σεπτέμβριο του 2011 και η πρώτη επιτυχής το Μάιο του 2012, όπου κάλυψε απόσταση 5.800 χλμ. αλλά χωρίς καθόλου φορτίο (το οποίο, σημειωτέον, εκτιμάται μεταξύ 800 και 1.200 κιλών).
Στην πραγματικότητα, επομένως, ο RS-26 δεν είναι ακριβώς διηπειρωτικής εμβέλειας/ICBM, όπως κακώς αναφέρουν πολλοί, αλλά μέσης εμβέλειας/IRBM. Ουσιαστικά αποτελεί, από κάθε άποψη, μετενσάρκωση του περιβόητου RDS-10 Pioneer ή SS-20 της δεκαετίας του 1970, ο οποίος είχε προκαλέσει την Κρίση των Ευρωπυραύλων (1976-87), αναγκάζοντας τις ΗΠΑ να «απαντήσουν» το 1983 με την ανάπτυξη των Pershing II IRBM (MGM-31C) και Gryphon GLCM (BGM-109G). Υπενθυμίζεται ότι αμφότερα τα βλήματα αυτά, καθώς και ο Pioneer, εξαλείφθηκαν μετά την υπογραφή της Συνθήκης INF από τους Ρήγκαν και Γκορμπατσώφ το Δεκέμβριο του 1987. Λόγω συστηματικής παραβίασης της Συνθήκης από τη Ρωσία κατά τη δεκαετία του 2010 (καθώς το 2016 ανέπτυξε επιχειρησιακά το βλήμα κρουζ 9M729, εμβέλειας άνω των 2.000 χλμ.), ο Πρόεδρος Τραμπ αποχώρησε το 2019, ανοίγοντας, έτσι, επίσημα το δρόμο για την επιχειρησιακή ανάπτυξη κι άλλων συστημάτων μέσης εμβέλειας στην Ευρώπη. Εδώ ακριβώς εντάσσεται ο βαλλιστικός RS-26.
Σε σχέση με τον τριώροφο ICBM RS-24 Yars ή SS-29 των 49.500 κιλών (σε υπηρεσία από το 2010), από τον οποίο και έχει προέλθει, ο μικρότερος – διώροφος RS-26 έχει, σύμφωνα με εκτιμήσεις, βάρος εκτόξευσης 36.000 κιλά. Ευθύς εξαρχής αποστολή του είναι ο κορεσμός – καταστολή της ευρωπαϊκής πυραυλικής αεράμυνας, όπως λ.χ. των δύο βάσεων του αμερικανικού συστήματος Aegis Ashore σε Ρουμανία και Πολωνία, μέσω χρήσης πολλαπλών ανεξάρτητων οχημάτων επανεισόδου (MIRV). Τα εν λόγω οχήματα δεν μεταφέρουν όλα κατανάγκη πυρηνικές κεφαλές, αλλά ενίοτε και δολώματα παραπλάνησης (decoys). Σύμφωνα επίσης με ορισμένες, μάλλον αμφίβολης αξιοπιστίας, πηγές, ο RS-26 μπορεί να μεταφέρει και το πολυηχητικό (hypersonic) όχημα διολίσθησης/HGV Yu-74 Avanguard. Αυτό κανονικά προορίζεται να εξοπλίσει μόνο τον βαρύ ICBM RS-28 Sarmat, που είναι πλέον επιχειρησιακός. Το πρόβλημα με τη συγκεκριμένη θεωρία είναι πως το μεταφερόμενο φορτίο (throw weight, όπως λέμε για τους βαλλιστικούς πυραύλους) του RS-26 είναι, όπως ελέχθη, το πολύ 1.200 κιλά, ενώ το μήκους 5,7 μ. Avanguard φέρεται να βρίσκεται στην κατηγορία των 2.000 κιλών. Ομοίως το να αναφερόμαστε, όπως κάνουν πολλά ΜΜΕ, στον ίδιο τον πύραυλο ως «hypersonic» είναι εντελώς άνευ νοήματος, καθώς όλοι οι IRBM/ICBM είναι εξ ορισμού τέτοιων επιδόσεων. Για παράδειγμα, στις δοκιμές του τριώροφου RS-24, που διεξάγονται ήδη από την άνοιξη του 2007, έχει καταγραφεί ταχύτητα 25 Μαχ!
Είναι μέχρι σήμερα άγνωστος ο αριθμός των MIRV του RS-26, απλά να υπενθυμίσουμε ότι ο μεγάλος αδελφός, RS-24, μεταφέρει είτε 3 κεφαλές ισχύος ως 500 KT η καθεμία είτε 6 μικρότερες των 100-150 KT η καθεμία. Σε κάθε περίπτωση, στην επίθεση στο Ντνίπρο οι 6 κεφαλές του βλήματος ήταν, όπως φαίνεται, χωρίς καν εκρηκτική γόμωση, ούτε καν συμβατική, απλά για εντυπωσιασμό…
Ένας λίαν αξιόλογος ερευνητής των ρωσικών πυραύλων από το Πανεπιστήμιο του Όσλο, ο Φάμπιαν Χόφμαν, έγραψε τις προάλλες στα ΜΚΔ το εξής εύλογο συμπέρασμα: «Θα ήμουν σοκαρισμένος εάν αυτό το σύστημα (σ.σ. που χρησιμοποιήθηκε στις 21/11) είχε πάνω από 10% νέα τμήματα από το στάνταρ RS-26». Βασικά, για να προσθέσει και ο υπογράφων τη δική του εκτίμηση, αντί για τις 3-4, ως φαίνεται, στάνταρ κεφαλές του βλήματος σε ισάριθμα οχήματα επανεισόδου, στην εν λόγω «επίδειξη δύναμης» οι Ρώσοι του τοποθέτησαν 6 (σ.σ. ο μέγιστος αριθμός του Yars). Για να προβούμε σε έναν παραλληλισμό αεροπορικής Ιστορίας, το ρωσικό πλήγμα με βαρύ IRBM στο Ντνίπρο είναι ανάλογο του να χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί στο Β’ Π.Π. το βαρύ αντιαεροπορικό πυροβόλο/ Flak των 88 mm για να σημαδεύουν… μπεκάτσες, αντί για τα τετρακινητήρια βομβαρδιστικά Lancaster και Halifax!
Συμπερασματικά η Δύση γνώριζε, πολύ καλά, την ύπαρξη του RS-26, απλά εξεπλάγη διότι επισήμως η μαζική παραγωγή του είχε τεθεί εκτός του δεκαετούς πυραυλικού προγράμματος 2018-2027, για οικονομικούς λόγους. Τίποτα το νέο ή εντυπωσιακό, επομένως, δεν υπάρχει γύρω από το συγκεκριμένο οπλοσύστημα. Όσο, δε, για τις μη σοβιετικές καταβολές, είναι παγκοσμίως γνωστό πως ο βασικός “Yars”, από τον οποίο προήλθε με αφαίρεση ενός ορόφου, αποτελεί το τελευταίο μέλος της οικογένειας SS-25 “Topol”, που είχε δοκιμαστεί ήδη από το 1982 και εισέλθει σε υπηρεσία το 1985…
δρ Βασίλης Σιδέρης