Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων (World Archives Day), κάθε χρόνο στις 9 Ιουνίου, είναι μια σημαντική ευκαιρία για τους αρχειονόμους και όλους τους επιστήμονες της πληροφόρησης να αναδείξουν τη χρησιμότητα των αρχείων στην κοινωνία, να παρακινήσουν τους πολίτες να ανακαλύψουν και να γνωρίσουν τον πλούτο που φυλάσσεται στα αρχεία και να έρθουν σε επαφή με αυτό το συναρπαστικό χώρο, στον οποίο απόκεινται μοναδικά τεκμήρια πολιτιστικής κληρονομιάς.
Τα αρχεία αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών, αλλά είναι ταυτόχρονα και χώροι διατήρησης της ιστορικής μνήμης και πολιτιστικής κληρονομιάς. Η αρχειακή κληρονομιά είναι μια πολύτιμη μαρτυρία για την οικονομική, πολιτική και κοινωνική ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Η ποικιλομορφία των αρχειακών πηγών και μορφών είναι σημαντική.
Για να εξασφαλιστεί η διατήρηση αυτών των πηγών, είναι απαραίτητη μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που λαμβάνει υπόψη όλους τους τύπους και τις μορφές των αρχείων.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα αρχεία -ενεργά και μη – αποτελούνται από τεκμήρια που δημιουργήθηκαν, κατ’ εφαρμογή κάποιων νομικών υποχρεώσεων ή στο πλαίσιο κάποιας συναλλαγής και περιέχουν σημαντικά στοιχεία και πληροφορίες για έναν οργανισμό ή πρόσωπο.
Αρχειακά τεκμήρια είναι το αρχειακό υλικό τo οποίo διατηρήθηκε από τους δημιουργούς του, τους κατόχους του ή από κάποιο αρχειακό φορέα, εξαιτίας της νομικής αξίας ή της διαρκούς ιστορικής σημασίας του.
Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Αρχείων στοχεύει στην:
Αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού για τη σημασία των αρχείων.
- των φορέων λήψης αποφάσεων για τα οφέλη που προκύπτουν από την ορθή διαχείριση των αρχείων για τη χρηστή διακυβέρνηση και την ανάπτυξη.
- των ιδιωτικών και δημόσιων οργανισμών για την αναγκαιότητα της μακροπρόθεσμης διατήρησης αρχείων, καθώς και την παροχή πρόσβασης σε αυτά.
Προβολή στο ευρύ κοινό των μοναδικών και εξαιρετικά σπάνιων τεκμηρίων που φυλάσσονται στους αρχειακούς φορείς.
Βελτίωση της εικόνας των αρχείων και ενίσχυση της προβολή τους σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ιστορικό - Στο Διεθνές Συνέδριο Αρχείων στη Βιέννη το 2004, οι 2000 συμμετέχοντες υιοθέτησαν μια απόφαση ζητώντας από τα Ηνωμένα Έθνη την καθιέρωση μιας Διεθνούς Ημέρας Αρχείων.
Ορισμένες χώρες είχαν ήδη αποφασίσει να έχουν μια εθνική ημέρα αρχείων, ώστε να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού και των φορέων λήψης αποφάσεων σχετικά με τη σπουδαιότητα των αρχείων.
Kατά την 33η σύνοδό της στο Παρίσι το 2005, η Γενική Διάσκεψη της UNESCO ανακήρυξε την 27η Οκτωβρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα για την Οπτικοακουστική Κληρονομιά.
Η ενέργεια αυτή αποτέλεσε αξιοσημείωτη πρωτοβουλία και δημιούργησε νέα κίνητρα προς όφελος της διατήρησης των αρχείων αυτών.
Το Νοέμβριο του 2007 το Διεθνές Συμβούλιο των Αρχείων στην ετήσια γενική του συνέλευση αποφάσισε να καθιερώσει την 9η Ιουνίου ως Διεθνή Ημέρα των Αρχείων.
Η επιλογή της ημερομηνίας αυτής δεν ήταν τυχαία: Στις 9 Ιουνίου 1948 ιδρύθηκε το Διεθνές Συμβούλιο των Αρχείων υπό την αιγίδα της UNESCO.
Ο πρώτος πρόεδρος του ήταν ο Σαρλ Σαμαράν, γενικός διευθυντής των Εθνικών Αρχείων της Γαλλίας.
Η παγκόσμια αρχειακή κοινότητα αγκάλιασε τη θεσμοθέτηση του εορτασμού και έκτοτε την ημέρα αυτή διοργανώνονται ποικίλες εκδηλώσεις από εθνικούς και τοπικούς αρχειακούς φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο.