Το τμήμα ένταξης (ΤΕ) αποτελεί μία σημαντική ειδική εκπαιδευτική υποστηρικτική δομή εντός του γενικού σχολείου, από το οποίο υποστηρίζονται μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με ή χωρίς γνωμάτευση.
Στο ποσοστό τους, σύμφωνα με επιστημονικά πορίσματα και μελέτες, οι μαθητές αυτοί αφορούν στο 10% περίπου του συνολικού μαθητικού πληθυσμού, δηλαδή, για την χώρα μας υπολογίζονται περίπου στους 140.000 οι μαθητές που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους δυσκολίες.
Διαχρονικά, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων, τόσο η ίδρυση όσο και η λειτουργία των τμημάτων ένταξης υπολείπονται κατά πολύ των αναγκών, αφήνοντας του μαθητές στην κυριολεξία αβοήθητους.
Επίσης, διαχρονικά, το στοιχειώδες δίκτυο Τμημάτων Ένταξης που υπάρχει στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση καταποντίζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε ότι κατά το σχολικό έτος 2018-2019 λειτούργησαν συνολικά 3.603 ΤΕ, από αυτά τα 2.922 στην πρωτοβάθμια και 681 στην δευτεροβάθμια.
Οι δυσκολίες παραμένουν, καθώς η επιστημονική και παιδαγωγική στήριξη τις αμβλύνει αλλά δεν τις εξαλείφει, επομένως είναι εμφανές πως πρέπει να δοθεί ακόμα μεγαλύτερη στήριξη στους μαθητές στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ωστόσο, το μόνο που προβλέπεται είναι η προφορική εξέταση, που φυσικά διευκολύνει τον μαθητή, όμως δεν τον στηρίζει ώστε να βελτιώνεται σε σχέση με αυτή καθεαυτή την μαθησιακή δυσκολία που αντιμετωπίζει.
Συνολικά, ο αριθμός των μαθητών που εντάσσονται στα τμήματα ένταξης δεν ξεπερνά τις 40.000, τη στιγμή που οι ανάγκες είναι πολλαπλάσιες.
Άρα, χιλιάδες μαθητές με ηπιότερες δυσκολίες παραμένουν αστήριχτοι στη γενική σχολική τάξη, στο “τελευταίο θρανίο”, με τον εκπαιδευτικό να προσπαθεί εντός ενός δυσμενούς περιβάλλοντος, με υπερπληθή τμήματα και με αναλυτικά προγράμματα, βιβλία και ωρολόγια προγράμματα που χαώνουν την ίδια την παιδαγωγική λειτουργία. Κι όλα αυτά ενώ χιλιάδες μαθητές διαθέτουν γνωμάτευση από ΚΕΔΔΥ για φοίτηση σε Τμήμα Ένταξης.
Με πολύ κόπο οι εκπαιδευτικοί προσπαθούν να καλύψουν το έλλειμμα, που χωρίς την κατάλληλη επιστημονική στήριξη, δεν γνωρίζουμε πόσο αποτελεσματικό μπορεί να είναι.
Την τελευταία φορά ιδρύθηκαν και λειτούργησαν από το σχολικό έτος 2023-2024 πανελλαδικά μόλις 49 νέα Τμήματα Ένταξης στην Πρωτοβάθμια (αρ. ΦΕΚ 2709/τεύχος Β’/25 Απριλίου 2023) και 40 στη Δευτεροβάθμια (ΦΕΚ Β 6179/5-12-2022), δηλαδή, ελάχιστα σε σχέση με τις ανάγκες που υπάρχουν, αλλά και τις 750 αιτήσεις που υποβλήθηκαν τότε από σχολεία και Δήμους.
Είναι ωστόσο χαρακτηριστικό ότι η σχετική πρόσκληση για την ίδρυση των παραπάνω Τμημάτων Ένταξης εκδόθηκε από το ΥΠΑΙΘΑ στις 25/4/2021, δηλαδή και αυτά τα Τμήματα Ένταξης λειτούργησαν τελικά σχεδόν 2,5 χρόνια μετά.
Ενώ η πρόσκληση αυτή είναι και η τελευταία που εκδόθηκε από το ΥΠΑΙΘΑ, δηλαδή 3 ολόκληρα χρόνια δεν έχει εκδοθεί πρόσκληση για την υποβολή αιτήσεων νέων Τμημάτων Ένταξης.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι, επίσης, πως ολόκληροι Δήμοι του Πειραιά, όπως ο Κορυδαλλός και το Πέραμα, δεν διαθέτουν κανένα Τμήμα Ένταξης στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Σχολεία στα οποία φοιτούν δεκάδες μαθητές με σχετική γνωμάτευση (ενδεικτικά 1ο Γυμνάσιο Κορυδαλλού, 2ο Γυμνάσιο Κορυδαλλού, 2ο Γυμνάσιο Περάματος, 3ο Γυμνάσιο Περάματος και πολλά άλλα) δεν έχουν καμία ειδική εκπαιδευτική βοήθεια, με εξαίρεση ορισμένους μαθητές, για τους οποίους έχει εγκριθεί παράλληλη στήριξη.
Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και σε νησιωτικούς Δήμους, όπως το Αγκίστρι και η Ύδρα, που υπάρχουν μαθητές με σχετική γνωμάτευση, αλλά δεν λειτουργεί Τμήμα Ένταξης.
Και στους υπόλοιπους όμως Δήμους, που λειτουργεί Τμήμα Ένταξης, οι ανάγκες είναι πολλαπλάσιες. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Αίγινας, που το μοναδικό Τμήμα Ένταξης στο 2ο Γυμνάσιο δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του νησιού.
Το Γυμνάσιο Μεσαγρού Αίγινας και ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου έχουν ζητήσει την ίδρυση Τμήματος Ένταξης.
Συνολικά σε όλη τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Πειραιά λειτουργούν μόλις 17 Τμήματα Ένταξης. Για όλο το Δήμο Πειραιά μόλις 4 (3 σε Γυμνάσια και 1 σε ΓΕΛ), μόλις 1 στην Σαλαμίνα (Γυμνάσιο Αιαντείου), μόλις 3 σε ολόκληρο το Δήμο Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, 1 στην Αίγινα, 4 στο Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας, 1 για όλη την περιοχή του Πόρου-Γαλατά Τροιζηνίας-Μεθάνων (Γυμνάσιο Γαλατά) στην οποία λειτουργούν 7 σχολικές μονάδες. Από τα 17 Τμήματα Ένταξης, μόλις 2 είναι σε Γενικά Λύκεια (10ο ΓΕΛ Πειραιά και ΓΕΛ Σπετσών) και κανένα σε ΕΠΑΛ.
ΕΡΩΤΑΤΑΙ ο κ. Υπουργός, τι μέτρα προτίθεται να πάρει η κυβέρνηση ώστε:
- Να βγει σχετική πρόσκληση για την υποβολή αιτήσεων για τη δημιουργία Τμημάτων Ένταξης, καθώς η τελευταία αφορούσε την σχολική χρονιά 2020-2021 (25 Απριλίου 2021), δηλαδή 3 χρόνια πριν, με αποτέλεσμα μαθητές να ολοκληρώνουν ολόκληρη βαθμίδα εκπαίδευσης, χωρίς να έχουν την ειδική εκπαιδευτική βοήθεια που απαιτείται.
- Να ιδρυθούν και να λειτουργήσουν τόσα Τμήματα Ένταξης όσα απαιτούνται ώστε να καλυφτούν όλες οι ανάγκες σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
- Να προσληφθεί όλο το αναγκαίο μόνιμο ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό, ώστε να λειτουργήσουν με σωστούς και αναβαθμισμένους όρους, στηρίζοντας ουσιαστικά και ολοκληρωμένα τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με την έναρξη της σχολικής χρονιάς.