Κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση και… αξιολόγηση

• Οι κοινωνικές ανισότητες και οι ταξικές αδικίες είναι στοιχεία σύμφυτα του καπιταλισμού. Οι ανισότητες αυτές αποκτούν τραγικές διαστάσεις όταν αναφερόμαστε σε κοινωνικές ομάδες περιθωριοποιημένες, «στα παιδιά ενός κατώτερου θεού», όπως είναι τα παιδιά Ρομά.

Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, άλλωστε, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που αναπαράγει με όλους τους τρόπους τις καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις και διαμορφώνει στραγγαλισμένες, υποταγμένες προσωπικότητες.

Το μόνο στήριγμα που είναι δυνατόν να έχουν αυτά τα παιδιά είναι οι φιλότιμες προσπάθειες των δασκάλων τους, που καθημερινά δίνουν άνιση μάχη, συγκρουόμενοι πολλές φορές και με την διοικητική ιεραρχία της εκπαίδευσης, αντιμετωπίζοντας κοινωνικές προκαταλήψεις, φαινόμενα ρατσισμού και εδραιωμένες αναχρονιστικές και οπισθοδρομικές αντιλήψεις από την ίδια την κοινότητα των Ρομά, να τους μεταδώσουν τη γνώση και να ανοίξουν τους ορίζοντες της σκέψης τους. Να τους φωτίσουν έναν άλλο δρόμο, να τους δώσουν όλα τα απαραίτητα εφόδια, έτσι ώστε να ξεφύγουν, όσο είναι αυτό δυνατόν, από τη μίζερη πραγματικότητά τους.

Το κράτος και η κυβέρνηση των α(χ)ρίστων Κούλη-2 είναι όχι μόνο απούσα σε αυτήν την προσπάθεια, αλλά βάζει και εμπόδια στη συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε αυτήν τους τη μάχη. Κάθε «ενδιαφέρον» που διαφημίζεται από το αστικό σύστημα γι’ αυτήν την κοινωνική ομάδα είναι καθαρά υποκριτικό.

Το αστικό σύστημα και οι διαχειριστές του, διαχρονικά, είναι αυτοί που γκετοποιούν τους Ρομά, που τους περιορίζουν σε συγκεκριμένες γειτονιές, τους αφήνουν να ζουν σε τσαντίρια χωρίς τις απαραίτητες υποδομές για μια στοιχειώδη ανθρώπινη διαβίωση, που τους στερούν την πρόσβαση στην εργασία, τους στιγματίζουν, αυτοί είναι που κλείνουν και συγχωνεύουν τα σχολεία της γειτονιάς, που δεν διορίζουν εκπαιδευτικούς, που δεν στελεχώνουν τα σχολεία με το απαραίτητο υποστηρικτικό προσωπικό (κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, δασκάλους θεατρικής αγωγής, κ.λπ.), και που από πάνω τους δολοφονούν (αμέτρητα είναι τα περιστατικά αστυνομικής βίας και εγκλημάτων κατά της ζωής των Ρομά, που συγκαλύπτονται από τους μηχανισμούς).

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του εκπαιδευτικού Σταύρου Παναγιώτου, που υπηρετούσε στο Δημοτικό Σχολείο των Εξαμιλίων Κορινθίας, όπου το 80% των μαθητών είναι μαθητές Ρομά και το 20% Μπαλαμέ (για να κάνουμε την κατάταξη στη γλώσσα των Ρομά), ο οποίος με τη δημιουργία της μικρού μήκους ταινίας «Γενετικά Κατώτεροι» με τη συμμετοχή των μαθητών, καταπιάστηκε με ένα «ακανθώδες» εκπαιδευτικό και συνάμα βαθιά κοινωνικό πρόβλημα, αυτό της ζωής, της μαθητικής -και όχι μόνο- πορείας (προδιαγεγραμμένης;), των παιδιών που βαδίζουν πάνω σε κοινωνικά στερεότυπα και την αδιαφορία των αστικών κυβερνήσεων να τους δώσουν πραγματική διέξοδο.

Εκεί, τόσο το τοπικό γραφείο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης όσο και ο διευθυντής του σχολείου, στο οποίο υπηρετούσε ο συγκεκριμένος εκπαιδευτικός, ναρκοθετούσαν την προσπάθειά του χρησιμοποιώντας γελοίες προφάσεις.

Εχουμε δηλαδή το φαινόμενο, από τη μία το σύστημα και οι υπηρέτες του να διαφημίζουν τις ψευτοπροσπάθειες που τάχα κάνουν για να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των Ρομά και από την άλλη να βάζουν φραγμούς και να σαμποτάρουν κάθε κίνηση που θα ανάψει έστω και μια μικρή φλογίτσα ανάπτυξης της προσωπικότητας, όπως είναι η επαφή με τον πολιτισμό.

Φυσικά, από τους μεγαλύτερους υπηρέτες του συστήματος με σκοπό την διατήρηση των κοινωνικών ανισοτήτων είναι και τα αστικά ΜΜΕ.

Συχνά πυκνά, βλέπουμε «ενημερωτικές εκπομπές» και οδοιπορικά σε γκετοποιημένες περιοχές, όπου ζουν οι Ρομά από δημοσιογράφους-παρουσιαστές οι οποίοι υποκριτικά προσπαθούν να ευαισθητοποιήσουν τους ακροατές σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων αυτών, με μοναδικό σκοπό να εισπράξουν μερικά εύσημα κοινωνικής ευαισθησίας, καθώς το θέμα αυτό προσφέρεται για κάθε είδους …φιλάνθρωπους.

Ενα τέτοιο οδοιπορικό έλαβε μέρος και την προηγούμενη Κυριακή, 22 Οκτώβρη, κατά τη διάρκεια μιας πρωινής «ενημερωτικής» εκπομπής στο OPEN (από 2:14:54 έως 2:28:20).

Κατά τη διάρκεια της εκπομπής οι δύο δημοσιογράφοι μίλησαν με οικογένειες Ρομά που ζουν στο Ζεφύρι, καθώς και με μια πρώην μαθήτρια του 3ου Δημοτικού Σχολείου Ζεφυρίου, της οποίας τα λεγόμενα δεν φρόντισαν -συνειδητά θα πούμε εμείς- να διασταυρώσουν, όπως απαιτεί η δημοσιογραφική δεοντολογία, αντίθετα προσπάθησαν να την κατευθύνουν και να εκμαιεύσουν ανυπόστατες κατηγορίες εναντίον των εκπαιδευτικών, ενώ προέβησαν και σε γενικεύσεις περί… έλλειψης ενσυναίσθησης από τους εκπαιδευτικούς, κακοποιητικής συμπεριφοράς (η δημοσιογράφος μίλησε για «κακοποιητές» εκπαιδευτικούς!) από τη μεριά τους και ώθησης των μαθητών Ρομά να εγκαταλείψουν το σχολείο!

Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα από τα «επιχειρήματα» που επικαλέστηκε η συγκεκριμένη μαθήτρια για το «μπούλινγκ που υπέστη από τους δασκάλους της», ήταν και το ότι αυτοί χώριζαν τα τμήματα σε τμήματα με μαθητές Ρομά και σε τμήματα με «ελληνάκια». Τα σαΐνια της δημοσιογραφίας, όμως, δεν φρόντισαν να εξακριβώσουν ότι το συγκεκριμένο σχολείο, στην συγκεκριμένη περιοχή που βρίσκεται, έχει διαχρονικά από την ίδρυσή του αποκλειστικά μαθητές Ρομά.

Και ότι -ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι έχει μαθητές διαφορετικής κοινωνικής προέλευσης- δεν έχει τόσες αίθουσες που να υποστηρίζουν τον χωρισμό των τμημάτων, ούτε βεβαίως τους απαραίτητους εκπαιδευτικούς. Συγκεκριμένα, στο σχολείο είναι εγγεγραμμένοι 230-240 μαθητές και διαθέτει 14 αίθουσες διδασκαλίας.

Συνεπώς, ο χωρισμός των τμημάτων σε μαθητές Ρομά και μη θα απαιτούσε 28 αίθουσες και διπλάσιο αριθμό δασκάλων!

Αλλά όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα για τα «παπαγαλάκια» του συστήματος, που δεν μπόρεσαν να πουν έστω και δυο υποκριτικά λόγια για την γκετοποίηση της γειτονιάς και του σχολείου από τις πολιτικές των δημοτικών αρχών, των κυβερνήσεων και του υπουργείου Παιδείας. Ούτε, βεβαίως, αναφέρθηκαν στις ελλείψεις τόσο σε εκπαιδευτικούς όσο και σε τεχνολογικό εξοπλισμό που τόσο έχει ανάγκη το σχολείο.

Κατά τη γνώμη μας, δεν είναι τυχαίο, που το συγκεκριμένο «ρεπορτάζ» συμπίπτει με τη λύσσα του Μητσοτάκη και του υπουργείου Παιδείας να προωθήσουν με κάθε μέσο, εκβιασμούς και τρομοκρατία, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, για την εφαρμογή της οποίας τα Μέσα Παραπληροφόρησης προσφέρουν την αμέριστη βοήθειά τους. Γι’ αυτό και ολοκληρώνοντας το «ρεπορτάζ» ένας από τους δύο δημοσιογράφους αναφέρθηκε στην… ανάγκη να κρίνονται οι εκπαιδευτικοί, φωτογραφίζοντας την επιστροφή του επιθεωρητισμού.

Ο τοπικός Σύλλογος Εκπαιδευτικών ΠΕ της περιοχής «Ηρώ Κωνσταντοπούλου», αντέδρασε βγάζοντας σχετική ανακοίνωση-καταγγελία.

ΥΓ1. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, σχετική ανακοίνωση-καταγγελία έχει βγάλει και ο Σύλλογος Διδασκόντων του 3ου Δημοτικού Σχολείου Ζεφυρίου.

ΥΓ2. Από το επίμαχο «ρεπορτάζ» του OPEN προκύπτει καθαρά ότι οι δημοσιογράφοι είχαν προσυνεννοημένη συνάντηση με την πρώην μαθήτρια. Απορίας άξιο είναι πώς την βρήκαν, πώς την επέλεξαν και τι συννενόηση είχαν μαζί της για τις ερωτήσεις που θα της κάνουν, καθώς βεβαίως και για τις απαντήσεις που θα εισέπρατταν. Μία απάντηση, π.χ. σχετική με το «μπούλινκγ», ήταν ο ισχυρισμός της πρώην μαθήτριας ότι οι εκπαιδευτικοί χώριζαν τα τμήματα σε τμήματα μαθητών Ρομά και σε τμήματα με μαθητές «ελληνάκια» (ο όρος δικός της). Και η «απορία» (το λέμε ευγενικά) είναι πώς οι κουβέντες αυτές βγήκαν από το στόμα της, όταν η ίδια φοιτούσε στο συγκεκριμένο σχολείο -που εκ της γεωγραφικής θέσης του είναι σχολείο αμιγώς μαθητών Ρομά- και άρα γνώριζε καλά ότι τα λεγόμενά της είναι απολύτως ψευδή. Φυσικά, οι δημοσιογράφοι, παριστάνοντας του έκπληκτους, αποδέχτηκαν ασμένως αυτόν τον ανυπόστατο, ψευδή ισχυρισμό.

Η ανακοίνωση του ΣΕΠΕ «Ηρώ Κωνσταντοπούλου»

• Απαιτούμε από την δημοσιογραφική ομάδα του OPEN να επανέλθουν και να ανασκευάσουν όσα ψευδή, ανυπόστατα και προσβλητικά παρουσίασαν
• Την Κυριακή 22/10 στην εκπομπή «Τώρα Μαζί» του OPEN, των Σπύρου Χαριτάτου και Ευλαμπίας Ρέβη, παρουσιάστηκε ρεπορτάζ των δύο δημοσιογράφων που επιδίωξε να παρουσιάσει πλευρές της ζωής των τσιγγάνων στο Ζεφύρι. Δυστυχώς όμως γίναμε μάρτυρες μιας, πέρα από κάθε δημοσιογραφική δεοντολογία, επίθεσης σε εκπαιδευτικούς σχολείου της περιοχής μας με αδιανόητες, αβάσιμες, αυθαίρετες κατηγορίες για «κακοποίηση»!!! μαθητ(ρι)ων Ρομά, ώθησης τους να εγκαταλείψουν το σχολείο και πολλούς ακόμη γενικούς αφορισμούς προς τους «ρατσιστές» και «χωρίς ενσυναίσθηση» εκπαιδευτικούς! Μόνο θλίψη, οργή και αποτροπιασμό μας προκαλεί το γεγονός!
• Θεωρούμε απαραίτητο να τοποθετηθούμε ως εκπαιδευτικοί που ζούμε και εργαζόμαστε στην περιοχή, βάζοντας τα ζητήματα στη σωστή τους διάσταση, καθώς σειρά στοιχείων που αναφέρονται στη διάρκεια του ρεπορτάζ σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ προσβάλλουν και λοιδορούν τους/τις εκπαιδευτικούς που δίνουν καθημερινά την ψυχή τους για τη στήριξη όλων των παιδιών ανεξαιρέτως στα σχολεία μας!
• Ξεκαθαρίζουμε λοιπόν πώς για τις όποιες εντυπώσεις προσπάθησε η εκπομπή να δημιουργήσει για τη στάση και το έργο των εκπαιδευτικών στα σχολεία και τις συνέπειες που αυτό θα έχει στην ομαλή λειτουργία του σχολείου, τη σχέση του με την τοπική κοινωνία και τις σχέσεις πρώτα και κύρια με τα παιδιά μας, την ευθύνη φέρει αποκλειστικά η εκπομπή και η σκόπιμη μη διασταύρωση όσων παρουσίασε.
• Συγκεκριμένα, σχετικά με την αναφορά σε συγκεκριμένο σχολείο της περιοχής μας και την ρατσιστική υποτίθεται στάση των εκπαιδευτικών προς τα παιδιά, είναι απαράδεκτο και αντιδεοντολογικό να αναπαράγονται τέτοιοι ισχυρισμοί, να υιοθετούνται με ευκολία και να αποδίδονται τέτοιοι χαρακτηρισμοί από δημοσιογράφους, όταν δεν έγινε ούτε κατ’ ελάχιστο η προσπάθεια να διασταυρωθούν τα όσα καταγγέλλονται! Πολύ δε περισσότερο όταν αυτή η καταγγελία κάνει λόγο για κακοποιητική συμπεριφορά εκπαιδευτικών προς μαθητ(ρι)ες!
• Δε μας κάνει εντύπωση δυστυχώς το γεγονός ότι εύκολα κατέφυγαν στον κοινωνικό αυτοματισμό, μιας και τα όσα αναφέρθηκαν αφορούσαν εκπαιδευτικούς, χωρίς φυσικά αυτοί/ες να έχουν καμία δυνατότητα να αντικρούσουν αυτούς τους ισχυρισμούς! Την ίδια στιγμή οι δύο δημοσιογράφοι σε όλη τη διάρκεια του ρεπορτάζ επιδίωξαν να υποτιμήσουν, να αμβλύνουν και τελικά να εξαφανίσουν τις ευθύνες κράτους, πολιτείας και κυβερνήσεων για τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ρομά, μια αναγκαία συζήτηση που πρέπει να ανοίξει στη δημόσια σφαίρα από τη σκοπιά της δικής τους φωνής. Αντίθετα, δεν είδαμε να κρατούν την ίδια στάση τα ΜΜΕ για τα ρατσιστικά εγκλήματα/δολοφονίες Ρομά από την αστυνομία, ακόμη και στα πρόσφατα τραγικά περιστατικά, όπου δόθηκε άπλετος χρόνος σε αστυνομικούς παράγοντες να τοποθετηθούν!

Ας ενημερώσουμε λοιπόν τους δημοσιογράφους για το ποια είναι η πραγματικότητα:

Να ενημερώσουμε την εκπομπή, ελπίζοντας να μην πέσουν από τα σύννεφα, πως στην ευρύτερη περιοχή η πολιτική των δημοτικών αρχών διαχρονικά και της πολιτείας έχει οδηγήσει σε γκετοποίηση και περιορισμό του πληθυσμού σε συγκεκριμένες γειτονιές.

Ως εκ τούτου, υπάρχουν σχολεία που έχουν αμιγώς πληθυσμό Ρομά, ένα εκ των οποίων είναι και το σχολείο που αναφέρθηκε! Δεκαετίες τώρα το συγκεκριμένο σχολείο φιλοξενεί αποκλειστικά μαθητ(ρι)ες Ρομά. Δεν είναι το μοναδικό, δυστυχώς.

Όλα αυτά τα χρόνια οι εκπαιδευτικοί του σχολείου, δίνουν καθημερινό αγώνα να κρατήσουν τα παιδιά στον φυσικό τους χώρο, να περιορίσουν την διαρροή, να δώσουν κάθε μορφωτικό εργαλείο, κάθε γνωστικό, πολιτιστικό ερέθισμα που θα βοηθήσει τους/τις μαθητ(ρι)ες να έχουν μια ευκαιρία για μόρφωση και καλύτερη ζωή.

Παλεύουν ώστε το σχολείο να παραμείνει σημείο αναφοράς στη γειτονιά. Στηρίζουν με κάθε υλικό, μορφωτικό, ψυχολογικό μέσο τις οικογένειες και τα παιδιά σε κάθε μικρή και μεγάλη τους ανάγκη.

Χωρίς τη βοήθεια κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων, αλλά και με τη βοήθεια αυτών όταν το ΥΠΑΙΘ προχωρά σε προσλήψεις, δίνουν άνιση μάχη για να κρατήσουν τα κορίτσια και τα αγόρια στις τάξεις τους, τα αναζητούν όταν αυτά χάνονται ξαφνικά, συγκρούονται με τις πολιτισμικές τους παραδόσεις που τα οδηγούν εκτός σχολείου σε μικρή ηλικία.

Χαίρονται και κλαίνε μαζί τους για κάθε τους «νίκη» στον άνισο ταξικό μορφωτικό αγώνα που δίνουν, όταν πηγαίνουν και τελειώνουν τη β/βάθμια εκπαίδευση, όταν πηγαίνουν στο πανεπιστήμιο, όταν επιστρέφουν εργαζόμενοι/ες να μοιραστούν την εμπειρία τους με τα άλλα παιδιά δίνοντας το παράδειγμα ενός άλλου δρόμου.

Συγκρούονται με τον θεσμικό ρατσισμό του κράτους και όλων των παραγόντων όταν τα αποκλείουν από την εκπαίδευση, όπως την περίοδο της τηλε-«εκπαίδευσης».

Δεν βρήκε ούτε μισό λεπτό η εκπομπή να αναζητήσει την κραυγή αγωνίας των εκπαιδευτικών όταν στην περίοδο της καραντίνας τα σχολεία αυτά με δημόσιες επιστολές τους αναζητούσαν λύση για τα παιδιά που έχασαν επαφή μαζί τους και που ΑΔΥΝΑΤΟΥΣΑΝ να συνδεθούν στις τηλεοθόνες της Webex που το ΥΠΑΙΘ επέβαλε. Κάποια σχολεία βλέπουν την τηλεκπαίδευση αλλιώς

Παλεύουν να βρουν τρόπο, να μάθουν, να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες και πρωτόγνωρες συνθήκες που συναντούν ακόμη κι όταν προσλαμβάνονται ως αναπληρωτ(ρι)ες.

Να ενημερώσουμε και πάλι τους δημοσιογράφους, ότι στην έρευνα που ΔΕΝ έκαναν, ξέχασαν να αναφέρουν ότι η Δυτική Αττική, η πίσω αυλή της Αττικής, είναι από τις πλέον υποστελεχωμένες σε προσωπικό περιοχές. Αρκεί μια γρήγορη αναζήτηση στη σελίδα του σωματείου μας, δε χρειάζεται να παραθέσουμε συγκεκριμένη ανακοίνωση, θα χάσετε το μέτρημα!

Την ίδια στιγμή, διδάσκουν σε σχολεία που με ευθύνη της πολιτείας και του Δήμου εγκαταλείπονται από την χρηματοδότηση. Αλήθεια στο οδοιπορικό στο Ζεφύρι δε διαπιστώσατε καμία διαφορά στα σχολεία που συναντήσατε; Γιατί ο ρατσισμός κύριοι δημοσιογράφοι που βιώνουν τα παιδιά μας στα σχολεία που αναφέρατε, ξεκινά πρώτα και κύρια από το κράτος και την πολιτεία! Αρκεί μια βόλτα στις γειτονιές τους, αρκεί μια επίσκεψη στα σχολεία όπου και το στοιχειώδες αμφισβητείται.

ΥΠΑΙΘ, κυβέρνηση (όπως και οι προηγούμενες) και Δήμος θεωρούν ότι τα σχολεία μπορούν να λειτουργούν χωρίς επιπλέον χρηματοδότηση, σε κτίρια και υποδομές που δεν εξυπηρετούν τις μορφωτικές ανάγκες των παιδιών, ενώ ταυτόχρονα ρίχνουν το βάρος των ελλείψεων σε εκπαιδευτικούς και γονείς.

Τέλος, να ξεκαθαρίσουμε ότι θεωρούμε σημαντικό να παρουσιάζεται το ζήτημα από τη σκοπιά των καθημερινών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι Ρομά, μακριά από μια λογική δαιμονοποίησης και στιγματισμού που κυριαρχεί, δυστυχώς, στην κοινωνία μας.

Άλλωστε ως σωματείο και εκπαιδευτικοί έχουμε τοποθετηθεί επανειλημμένα για τις προκλήσεις που καλούνται να φέρουν σε πέρας αλλά και τις πολιτικές του κράτους και κάθε εκφραστή του που σκόπιμα περιθωριοποιεί και εγκαταλείπει τους/τις τσιγγάνους/ες χωρίς καμία υποστηρικτική δομή και μέριμνα, χωρίς καμιά πολιτική ουσιαστικής ένταξης με σεβασμό στα κοινωνικά και πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά.

Μάλιστα σε πρόσφατη ανακοίνωση μας με αφορμή τον τραγικό θάνατο του 8χρονου παιδιού στο Ζεφύρι (Η φτώχεια και η περιθωριοποίηση σκοτώνει 8χρονα παιδιά – Θρηνούμε για κάθε μαθητή και μαθήτρια μας που χάνεται, αγωνιζόμαστε για το δικαίωμα κάθε μαθητή και μαθήτρια μας για μια ισότιμη θέση στο σχολείο και στην κοινωνία), που η εκπομπή και το «έγκριτο ρεπορτάζ» των παραπάνω δημοσιογράφων αγνόησε και δεν μπήκε καν στον κόπο να αναζητήσει, παίρνουμε σαφή θέση για το σύνολο των ζητημάτων που αφορούν τους Ρομά, αλλά και όλες τις απαιτήσεις/αιτήματα που διαχρονικά ως εκπαιδευτικοί παλεύουμε και διεκδικούμε προς κάθε αρμόδιο φορέα.

Και μιας κι έγινε στην εκπομπή πολύς λόγος για τον Μενέλαο Λουντέμη και το υπέροχο βιβλίο του «Ένα παιδί μετράει τα άστρα» ως εκπαιδευτικοί θα παραθέσουμε παραφράζοντας τα παρακάτω: «Γράμματα του σκολειού! Αν τ’ αγαπούσε! Μα υπήρχαν πιο γλυκά γράμματα! Πώς όμως να τα μάθει;….Ο δάσκαλος ούτε γύρισε να το δει. Αφανίστηκε να κοιτά έξω απ’ το παράθυρο, σα να ξεφύτρωσε ξαφνικά εκεί έξω κάνας καινούριος κόσμος και πάσκιζε να τον μάθει.»

Για κάθε Χριστίνα, για κάθε μαθητή και μαθήτρια μας δίνουμε και την ψυχή μας!

πηγή