- Ο Μήνας Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού γιορτάζεται κάθε Οκτώβριο τα τελευταία 90 χρόνια. Ονομάζεται «Ροζ Οκτώβρης» καθώς εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο φορούν μια ροζ κορδέλα για να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της πρόληψης και του προληπτικού ελέγχου για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.
Είναι ο πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι το 30% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού αποδίδεται σε τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου.
“Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύει ο κόσμος, ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μία οντότητα αλλά ένα ευρύ φάσμα παθολογιών και δεν έχουν όλες την ίδια πρόγνωση. Σκοπός μας είναι να συνοδεύσουμε την ασθενή στο άγνωστο ταξίδι των θεραπειών που ξεκινάει.”
– Μιχάλης Φιλιππίδης
HuffPost: Τι σημαίνει για μία γυναίκα η διάγνωση καρκίνου του μαστού;
Μ. Φιλιππίδης: Ανατροπή. Ολα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Οποιοδήποτε σχέδιο, βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο, αναθεωρείται. Η έννοια της ίδιας ζωτικής ύπαρξης της ασθενούς κλονίζεται. Σε αντίθεση με αυτό που πιστεύει ο κόσμος, ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μία οντότητα αλλά ένα ευρύ φάσμα παθολογιών και δεν έχουν όλες την ίδια πρόγνωση. Σκοπός μας είναι να συνοδεύσουμε την ασθενή στο άγνωστο ταξίδι των θεραπειών που ξεκινάει.
Ας είμαστε ειλικρινείς, το αγνωστο φοβίζει. Ρόλος των θεραπόντων ιατρών και της ομάδας τους είναι να καθησυχάσουν και να ενθαρρύνουν. Πιστεύω θερμά στην ψυχολογική υποστήριξη και ψυχική ενδυνάμωση των ασθενών σε αυτή την περιπέτεια που ξεκινάει.
Ο ρόλος του γιατρού δεν μπορεί να περιοριστεί στην ανακοίνωση αποτελεσμάτων και στις ψυχρές θεραπευτικές πράξεις. Αλλωστε το πρόσωπο των ασθενών μας λέει όλη την αλήθεια και αρκεί μία προσεκτική μας ματιά για να καταλάβουμε πως πρέπει να σταθούμε.
HuffPost: Πόσο μεγάλη απειλή είναι ο καρκίνος του μαστού για την ζωή μίας γυναίκας; Και ποιες ομάδες του γυναικείου πληθυσμού είναι εκείνες που κινδυνεύουν περισσότερο;
Μ. Φιλιππίδης: Είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο. Το ρίσκο μιας γυναίκας στο δυτικό κόσμο να εμφανίσει τη νόσο, κατά τη διαρκεια της ενήλικης της ζωής, είναι γύρω στο 13%. Το μεγαλύτερο ρίσκο έχουν οι κυρίες που αποδεδειγμένα φέρουν κάποια γνωστή γονιδιακή μετάλλαξη.
Προσοχή όμως, το ποσοστό των ασθενών που φέρουν τέτοιες μεταλλάξεις είναι μικρό σύμφωνα με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα.Ο καρκίνος του μαστού είναι lifestyle νόσος.
Η συχνή κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, η μη τεκνοποίηση, η αποφυγή του μητρικού θηλασμού, η χρόνια ορμονική θεραπεία υποκατάστασης στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι κάποιοι από τους παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση της νόσου. Πολλοί άλλοι (όπως το τσιγάρο, το χρόνιο άγχος, προϊόντα της χημικής βιομηχανίας, συμπληρώματα διατροφής) ενοχοποιούνται χωρίς όμως να έχουμε ξεκάθαρη επιστημονική συσχέτιση.
“Ο καρκίνος του μαστού είναι lifestyle νόσος.”
– Μιχάλης
HuffPost: Υπάρχει τρόπος ζωής που οδηγεί σε μεγαλύτερο κίνδυνο ή αντίστοιχα περιορίζει τον κίνδυνο για μία γυναίκα;
Μ. Φιλιππίδης: Όπως ανέφερα πριν, ο καρκίνος του μαστού σχετίζεται με τον τρόπο ζωής και τις καθημερινές μας συνήθειες. Φτάστε στο ιδανικό σας βάρος και διατηρηστε το. Ασκηθείτε καθημερινά. Αποφύγετε την κατανάλωση οινοπνεύματος. Μην παίρνετε διατροφικά συμπληρώματα αμφιβόλου αποτελεσματικότητας. Υιοθετήστε τη μεσογειακή διατροφή. Μην καπνίζετε. Μάθετε να διαχειρίζεστε το άγχος σας. Περιορίστε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών. Επιδιώξτε την επαφή με την φύση. Σε περίπτωση που υπάρχει έντονο οικογενειακό ιστορικό στον περίγυρο σας, συμβουλευτείτε κάποιον γενετιστή.
HuffPost: Γιατί επιμένει η Ιατρική στην έγκαιρη διάγνωση και πως επιτυγχάνεται αυτή; Υπάρχουν data, που αποδεικνύουν ότι κάνει διαφορά;
Μ. Φιλιππίδης: Υπάρχει πληθώρα επιστημονικών δεδομένων που συμφωνούν ότι η επιβίωση στα 5 χρόνια μετά από την διάγνωση είναι 91%. Στην δεκαετία το νούμερο αυτό πέφτει στο 85%. Τα παραπάνω νούμερα αναφέρονται στο σύνολο των καρκίνων του μαστου, ανεξαρτήτως μεγέθους, τύπου και σταδίου. Επειδή όμως τα νούμερα στην ιατρική λένε πολύ συχνά την αλήθεια, αν κοιτάξουμε προσεκτικά την επιβίωση στα 5 και 10 χρόνια του πρώιμου καρκίνου του μαστού (αυτόν δηλαδή που θα διαγνώσουμε νωρις) τότε θα διαπιστώσουμε ότι στην πενταετία η επιβίωση φτάνει το 95% ενώ στην 20ετία τα νούμερα αγγίζουν το 90-91%
“Το βρήκαμε νωρίς, σωθήκατε. Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί. Μην περιμένετε το κράτος, ένα SMS για δωρεάν μαστογραφία, μία εκπομπή στην τηλεόραση να σας σώσει.”
– Μιχάλης Φιλιππίδης
HuffPost: Αν μπορούσατε να δώσετε μία και μόνο συμβουλή ή οδηγία, σε κάθε γυναίκα στην Ελλάδα για την υγεία της, ποια θα ήταν αυτή;
Μ. Φιλιππίδης: Διαβάστε προσεκτικά την προηγούμενη απάντηση: Το βρήκαμε νωρίς, σωθήκατε. Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί. Μην περιμένετε το κράτος, ένα SMS για δωρεάν μαστογραφία, μία εκπομπή στην τηλεόραση να σας σώσει. Κάντε μία πλήρη μαστολογική εξέταση ετησίως. Αυτό περιλαμβάνει ψηλάφιση, μαστογραφία και υπέρηχο στις περισσότερες περιπτώσεις. Ακούστε τους ειδικούς. Ο ειδικός του μαστού λέγεται μαστολόγος ( οι άλλες ιατρικές ειδικότητες μπορούν να έχουν άποψη αλλά δεν είναι ειδικοί). Μία σοβαρή εκτίμηση γίνεται μόνον από τον γιατρό που ασχολείται αποκλειστικά με την παθολογία του μαστού. Μην αφήνετε να σας τρομάζουν και να σας φοβίζουν. Αποφύγετε τα χειρουργεία χωρίς λόγο. Ζούμε το 2024 και διαθέτουμε όλα τα εργαλεία για να γνωρίζουμε αν η παθολογία που σας βρήκαν είναι καρκίνος.
Η διαγνωση γίνεται πλέον στο ιατρείο και όχι στο χειρουργείο. Αυτό μας δίνει την δυνατότητα να προγραμματίσουμε το θεραπευτικό πρωτόκολλο ορθά. Ο καρκίνος του μαστού πιθανότατα μέσα στην επόμενη 20ετία να είναι μία πλήρως διαχειρίσιμη παθολογία (ακόμη και στις δυσκολότερες του μορφές). Μέχρι τότε φροντίστε τον εαυτό σας έμπρακτα και επισκεφτείτε τον ειδικό μία φορά τον χρόνο.