Πάσχα: Πώς το παραδοσιακό αυγό της κότας έγινε σοκολατένιο

• Ποικίλες και… κυρίως νόστιμες είναι οι παραδόσεις όπως και σε άλλες γιορτές έτσι και για το Μεγάλο και Άγιον Πάσχα!

Όλοι μας γνωρίζουμε πολύ καλά τα παραδοσιακά κόκκινα αυγά που δεσπόζουν στο πασχαλινό τραπέζι, όμως στην πορεία ήρθαν να προστεθούν και τα σοκολατένια, που αρέσουν σε μικρούς και μεγάλους, λαμβάνοντας κι αυτά μια «θέση» στη λίστα με τα… προβλεπόμενα ψώνια για το τραπέζι κάθε ελληνικής οικογένειας!

Πολλές πασχαλινές παραδόσεις – συμπεριλαμβανομένων των ζεστών κουλουριών, των τσουρεκιών και του αρνιού την Κυριακή – προέρχονται από μεσαιωνικές χριστιανικές ή ακόμα και παλαιότερες παγανιστικές πεποιθήσεις.

Το σοκολατένιο πασχαλινό αυγό, ωστόσο, είναι μια πιο μοντέρνα και ανατρεπτική παράδοση.

Τα αυγά κότας τρώγονται το Πάσχα εδώ και αιώνες, συμβολίζουν την αναγέννηση και την ανανέωση, καθιστώντας ένα τέλειο παράδειγμα για να θυμίζουν την ιστορία της ανάστασης του Ιησού καθώς και την άφιξη της άνοιξης.

Κατά την περίοδο της νηστείας της Σαρακοστής, απαγορεύεται η κατανάλωση αυγών, μαζί με το κρέας και τα γαλακτοκομικά. Ωστόσο οι σεφ του μεσαίωνα έβρισκαν συχνά εκπληκτικούς τρόπους για να αντιμετωπίσουν αυτή την «αναποδιά», φτιάχνοντας ακόμη και χειροποίητα αυγά για να αντικαταστήσουν τα αληθινά.

Βέβαια, για το Πάσχα – μια περίοδο γιορτής – τα αυγά και το κρέας, όπως το αρνί (επίσης σύμβολο ανανέωσης), ερχόταν ξανά στο τραπέζι.

Σε όλη την Ευρώπη, τα αυγά δίνονταν επίσης ως πληρωμή (ένα είδος ετήσιου ενοικίου) στην τοπική εκκλησία τη Μεγάλη Παρασκευή. Από εδώ μπορεί να προέρχεται η ιδέα να δώσουμε αυγά ως δώρο.

Η πρακτική εξαφανίστηκε σε πολλές προτεσταντικές περιοχές μετά τη Μεταρρύθμιση, αλλά ορισμένα αγγλικά χωριά κράτησαν την παράδοση μέχρι τον 19ο αιώνα.

Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς οι άνθρωποι άρχισαν να διακοσμούν τα αυγά τους, αλλά η έρευνα δείχνει τον 13ο αιώνα, όταν ο βασιλιάς Εδουάρδος Α’ έδωσε στους αυλικούς του αυγά τυλιγμένα σε φύλλα χρυσού.

Λίγους αιώνες αργότερα, γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη έβαφαν τα αυγά τους με διαφορετικά χρώματα. Συνήθως επέλεγαν κίτρινο, χρησιμοποιώντας φλούδα κρεμμυδιού, ή κόκκινο, χρησιμοποιώντας πιο ρίζες ή παντζάρια.

Τα κόκκινα αυγά πιστεύεται ότι συμβολίζουν το αίμα του Χριστού. Ένας συγγραφέας του 17ου αιώνα πρότεινε ότι αυτή η πρακτική χρονολογείται από τους πρώτους χριστιανούς στη Μεσοποταμία.

Στην Αγγλία, ο πιο δημοφιλής τρόπος διακόσμησης ήταν με φύλλα, που έκαναν πολύχρωμα αποτυπώματα. Το Μουσείο Wordsworth στη Lake District έχει ακόμα μια συλλογή από αυγά φτιαγμένα για τα παιδιά του ποιητή από τη δεκαετία του 1870.

Από τα βαμμένα αυγά στα σοκολατένια

Αν και η βαφή αυγών με σχέδια εξακολουθεί να είναι μια συνηθισμένη πασχαλινή δραστηριότητα, αυτές τις μέρες τα αυγά συνδέονται συχνότερα με τη σοκολάτα. Πότε όμως έγινε αυτή η αλλαγή;

Όταν η σοκολάτα έφτασε στη Βρετανία τον 17ο αιώνα, ήταν μια συναρπαστική και πολύ ακριβή καινοτομία. Το 1669, ο κόμης του Σάντουιτς πλήρωσε 227 λίρες -περίπου 32.000 στερλίνες σήμερα – για μια συνταγή σοκολάτας από τον βασιλιά Κάρολο Β’.

Σήμερα η σοκολάτα θεωρείται στερεή τροφή, αλλά τότε ήταν μόνο ένα ποτό και συνήθως ήταν καρυκευμένη με τσίλι ακολουθώντας τις παραδόσεις των Αζτέκων και των Μάγια. Για τους Άγγλους, αυτό το εξωτικό νέο ποτό δεν έμοιαζε με τίποτα που είχαν συναντήσει μέχρι στιγμής. Ένας συγγραφέας το ονόμασε «Αμερικάνικο Νέκταρ»: ένα ποτό για τους θεούς.

Η σοκολάτα έγινε σύντομα ένα μοντέρνο ποτό για την αριστοκρατία, που συχνά δινόταν ως δώρο, μια παράδοση που ακολουθείται ακόμα και σήμερα.

Οι Καθολικοί θεολόγοι πράγματι συνέδεσαν τη σοκολάτα με το Πάσχα εκείνη την εποχή, αλλά από την ανησυχία ότι η κατανάλωση σοκολάτας θα ήταν αντίθετη με τις πρακτικές νηστείας κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, συμφωνήθηκε ότι η σοκολάτα που παρασκευάζεται με νερό μπορεί να καταναλωθεί κατά τη διάρκεια της νηστείας. Το Πάσχα τουλάχιστον – μια εποχή γιορτής και χαράς – η σοκολάτα ήταν αποδεκτή.

Η σοκολάτα παρέμεινε ακριβή μέχρι τον 19ο αιώνα, όταν η Fry’s (κομμάτι της Cadbury πλέον) έφτιαξε τις πρώτες συμπαγείς μπάρες σοκολάτας το 1847, φέρνοντας επανάσταση στο εμπόριο σοκολάτας.

Για τους Βικτωριανούς, η σοκολάτα ήταν πολύ πιο προσιτή. Τριάντα χρόνια αργότερα, το 1873, η Fry’s ανέπτυξε το πρώτο σοκολατένιο πασχαλινό αυγό ως λιχουδιά πολυτελείας, συγχωνεύοντας τις δύο παραδόσεις.

Ακόμη και στις αρχές του 20ου αιώνα, αυτά τα σοκολατένια αυγά θεωρούνταν ένα ιδιαίτερο δώρο και πολλοί άνθρωποι δεν έτρωγαν ποτέ καν τα δικά τους.

Μια γυναίκα στην Ουαλία κράτησε ένα αυγό από το 1951 για 70 χρόνια και ένα μουσείο στο Torquay αγόρασε πρόσφατα ένα αυγό που είχε σωθεί από το 1924.

Μόλις τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 τα σούπερ μάρκετ άρχισαν να προσφέρουν σοκολατένια αυγά σε φθηνότερη τιμή, ελπίζοντας να επωφεληθούν από την παράδοση του Πάσχα.

ΟΤ