Χρίστος Δήμας: «Έρευνα και καινοτομία σε τροχιά ανάκαμψης»

Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μία ιστορική ευκαιρία για την χώρα μας που πρέπει να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο. Το Ταμείο διαφέρει σε σχέση με οποιαδήποτε ευρωπαϊκή πρωτοβουλία του παρελθόντος για τρεις κυρίως λόγους:

Πρώτον, τα έργα και οι επενδύσεις οφείλουν να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2026 άρα η αξιοποίηση των πόρων πρέπει να γίνει χωρίς καθυστερήσεις. Δεύτερον, υπάρχει πρωτοφανής δυνατότητα κινητοποίησης ιδιωτικών πόρων με τρόπο που να μην επιβαρύνει δημοσιονομικά το κράτος, αλλά να αξιοποιούνται στις δημόσιες επενδύσεις των ΣΔΙΤ. Τρίτον, συνδυάζει για πρώτη φορά επενδύσεις με μεταρρυθμίσεις όπου οι μεν δίνουν στο σχέδιο μακροοικονομική και οικονομική ισχύ και οι δε αποτελεσματικότητα και προοπτική.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα η έρευνα και η καινοτομία έχει αναδειχθεί στο επίκεντρο του σχεδιασμού της κυβέρνησης. Είναι χαρακτηριστικό πως η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις 5 Ευρωπαϊκές χώρες με τη μεγαλύτερη βελτίωση στον τομέα της καινοτομίας, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα πριν λίγο καιρό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ευρωπαϊκός Δείκτης Καινοτομίας – EIS). Όμως, παρά την βελτίωση η χώρα μας βρίσκεται στην 20η θέση στον Ευρωπαϊκό πίνακα κατάταξης στην καινοτομία. Στην έρευνα, παρά τη συνεχή βελτίωση της επίδοσής μας το τελευταίο διάστημα, η Ελλάδα είναι στην 16η θέση στις δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης ως ποσοστό του ΑΕΠ. Συνεπώς,υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης και το Ταμείο Ανάκαμψης, προσφέρεται ως ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για να βελτιώσουμε τις επιδόσεις μας.

Η χρηματοδότηση για την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας στην Ελλάδα από το ταμείο ανάκαμψης θα υπερβαίνει τα 500 εκατ. ευρώ. Πάνω από 200 εκ. Ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης θα αξιοποιηθούν για την αναβάθμιση και επέκταση των υποδομών των Ερευνητικών Κέντρων που λειτουργούν υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας. Επίσης 144 εκ. Ευρώ θα διατεθούν για την ενίσχυση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας. Στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζουμε οριζόντια όλες τις επιστήμες και δημιουργούμε νέες εμβληματικές δράσεις σε διαθεματικές επιστημονικές περιοχές με ειδικό ενδιαφέρον για την σύνδεση με τον παραγωγικό ιστό αλλά ενισχύουμε ουσιαστικά και σημαντικά ερευνητικά προγράμματα.

Επιπροσθέτως, προβλέπεται αύξηση του προϋπολογισμού κατά 25 εκ. Ευρώ στο Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ που χρηματοδοτεί προτάσεις συνεργατικών έργων Ε&Α μεταξύ επιχειρήσεων και Ερευνητικών Φορέων που αξιολογήθηκαν με πολύ υψηλή βαθμολογία στο κριτήριο «αριστείας».

Σημαντική θα είναι επίσης και η χρηματοδότηση σε ποσοστό έως 70% των 13 έργων που διακρίθηκαν στο πρόγραμμα EIC του HORIZON 2020 και έλαβαν τη “Σφραγίδα Αριστείας” με στόχο να ενισχυθούν κορυφαίες καινοτόμες εταιρείες για την παραγωγή εξαιρετικά προηγμένων προϊόντων και υπηρεσιών.

Τέλος, ένα σημαντικό ποσό έχει προβλεφτεί και για την περαιτέρω ανάπτυξη της πλατφόρμας ELEVATEGREECE, της ψηφιακής πύλης του οικοσυστήματος καινοτομίας δημιουργώντας κίνητρα για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα στη χώρα.

Οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία αποτελούν στρατηγική προτεραιότητα για την κυβέρνηση επειδή με τη σειρά τους, θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα, την εξωστρέφεια, την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και παράλληλα θα ανοίξουν τον δρόμο για την παραγωγή νέων, ποιοτικών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας για τους νέους επιστήμονες μας. Στόχος μας είναι να βελτιώσουμε τη διεθνή κατάταξη της χώρας συγκριτικά με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες και η Ελλάδα να αναλάβει ηγετικό ρόλο και να αναδειχθεί σε κόμβο καινοτομίας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, των Βαλκανίων και της Μεσογείου.

Οι παραπάνω πρωτοβουλίες, όπως και ένα σημαντικό τμήμα του THESSINTEC, αποτελούν κάποιες από τις ενδεικτικές δράσεις μας που θα χρηματοδοτηθούν από τις επιχορηγήσεις του ταμείου ανάκαμψης, ενώ για το εμβληματικό έργο της Πολιτείας Καινοτομίας στη ΧΡΩΠΕΙ προβλέπεται ένα χαμηλότοκο δάνειο διευκόλυνσης.

Το Ταμείο Ανάκαμψης δεν είναι η απάντηση σε όλα μας τα προβλήματα, είναι όμως αναμφισβήτητα η καλύτερη και μεγαλύτερη ευκαιρία που έχουμε μπροστά μας μετά το Σχέδιο Μάρσαλ, την οποία οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο. Τα ποσά που κινητοποιούνται από το Ταμείο είναι τόσο σημαντικά, ώστε με σωστή αξιοποίηση μπορούν να βοηθήσουν να αλλάξει η πορεία της χώρας και να τη θέσουν σε τροχιά δυναμικότερης και ανθεκτικότερης ανάπτυξης.

(*) Ο Χρίστος Δήμας, είναι υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων αρμόδιος για την Έρευνα και Τεχνολογία