Τρόμος για χιλιάδες νοικοκυριά καθώς η εκτίναξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική αγορά φέρνει και αυξήσεις στα τιμολόγια!
Τρεις εβδομάδες μετά την εφαρμογή της νέας δομής οργάνωσης και λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Target Model) και τις αυξημένες προσδοκίες της κυβέρνησης για εξορθολογισμό του ενεργειακού κόστους, το κόστος της ενέργειας έχει εκτιναχθεί για τους προμηθευτές ενέργειας στα 50 εκατομμύρια ευρώ.
Εξ αυτών το μεγαλύτερο κομμάτι λόγω του αυξημένου μεριδίου της επωμίζεται η ΔΕΗ, η οποία όμως κερδίζει και από τις τιμές στην χονδρεμπορική ως παραγωγός ενώ το μεγάλο «χαστούκι» επωμίζονται, οι μη καθετοποιημένοι όμιλοι, οι οποίοι πιέζουν για την λήψη άμεσων μέτρων.
Σήμερα, στην κατηγορία αυτή ανήκει η πλειοψηφία των προμηθευτών ηλεκτρισμού αφού οι υπόλοιποι 4 ανήκουν στους καθετοποιημένους ομίλους δηλαδή διαθέτουν δικές τους μονάδες παραγωγής (ΔΕΗ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Μυτιληναίος, Elpedison).
Σύμφωνα, με τα επίσημα στοιχεία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας από την ημερομηνία έναρξης του νέου μοντέλου, το κόστος της Αγοράς Επόμενης Ημέρας ανέρχεται στα 48,7 ευρώ η μεγαβατώρα.
Όμως η εκκαθάριση της αγοράς εξισορρόπησης, φόρτωσε τους λογαριασμούς προσαυξήσεων κατά 50 εκατομμύρια ευρώ και ουσιαστικά αυξάνει το κόστος της χονδρικής τιμής κατά περίπου 15-20ευρώ/ΜWh από 8 ευρώ /MWh κατά την πρώτη εβδομάδα.
Πρόκειται για μία από τις 4 αγορές της νέας δομής της αγοράς ηλεκτρισμού (οι άλλες τρεις είναι η Προθεσμιακή Αγορά, η Αγορά της Επόμενης Μέρας και η Ενδοημερήσια Αγορά) που αναφέρεται στην εξασφάλιση Ισχύος Εξισορρόπησης.
Στην αγορά αυτή, οι Συμμετέχοντες μπορούν να προσφέρουν εφεδρείες και ενέργεια εξισορρόπησης στον διαχειριστή του συστήματος (ΑΔΜΗΕ), βελτιώνοντας έτσι τη λειτουργία της αγοράς.
Οι ιδιώτες προμηθευτές ισχυρίζονται ότι ο σχεδιασμός μιας τέτοιας περίπλοκης αγοράς, δίνει χώρο στους μεγάλους καθετοποιημένους ομίλους να κάνουν «παιχνίδι» με τις μονάδες τους, εκμεταλλευόμενοι το πλεονέκτημα του μεγαλύτερου ποσοστού διείσδυσης στην παραγωγή σε σχέση με το μικρό ποσοστό διείσδυσης στην προμήθεια.
Από την άλλη πλευρά, η ελληνική αγορά είναι πολύ «ρηχή» αφού με τη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων για τηλεθέρμανση και την υποχρεωτική λειτουργία των ΑΠΕ, ο χώρος που απομένει για να λειτουργήσει ο υγιής ανταγωνισμός είναι περιορισμένος.
Αυτό σε συνδυασμό με την συμπεριφορά των συμμετεχόντων, οδηγούν τις τιμές στα ύψη και αναγκάζουν τους προμηθευτές να αναπροσαρμόσουν τα τιμολόγια τους για να επιβιώσουν.
«Υπάρχει παραγωγός ενέργειας που βγάζει 1 εκατομμύριο την ημέρα»
αναφέρει παράγοντας του κλάδου από τους ιδιώτες προμηθευτές, υποστηρίζοντας ότι σήμερα η αγορά του target model λειτουργεί χωρίς να υπάρχει κανένας μηχανισμός παρακολούθησης.
Οι εταιρείες του κλάδου, αναφέρουν ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, οι ανατιμήσεις στα τιμολόγια είναι μονόδρομος.
Εξάλλου, στους προμηθευτές δίνεται το δικαίωμα να αναπροσαρμόσουν τις τιμές τους, με βάση τους όρους που έχουν στα συμβόλαια με τους πελάτες τους μέσω της ρήτρας προσαρμογής.
Η ρήτρα αυτή ενεργοποιείται όταν η χονδρεμπορική τιμή ξεπεράσει ένα συγκεκριμένο εύρος τιμών εντός του οποίου υπολόγιζαν ότι θα αγόραζαν από τη χονδρεμπορική αγορά.
Παρόλο που η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ αλλά και όλοι οι αρμόδιοι φορείς (ΡΑΕ, ΕΒΙΚΕΝ κλπ) είχαν εναποθέσει όλες τις ελπίδες τους στο target model για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, στελέχη της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δηλώνουν πως η πορεία της αγοράς, επιβεβαιώνει τις προβλέψεις τους για άνοδο των τιμών με την έναρξη λειτουργίας του νέου μοντέλου στόχου.
Όπως αναφέρουν η έναρξη λειτουργίας του target model συνοδεύτηκε από σχετικά φυσιολογικές τιμές στην προημερήσια αγορά, την οποία σχεδίασε και λειτουργεί το Χρηματιστήριο Ενέργειας. Από την άλλη όμως το κόστος της νεότευκτης αγοράς εξισορρόπησης του ΑΔΜΗΕ εκτοξεύθηκε στα ύψη.
Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι ο τρόπος που σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε, η νέα αγορά ήταν βέβαιο ότι θα οδηγούσε σε αύξηση του συνολικού κόστους στην χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Όπως σημειώνουν, το νέο μοντέλο αγοράς έχει διακριτές τιμές για αυτές καθαυτές τις οικονομικές συναλλαγές των ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας από την μια και από την άλλη για τις ποσότητες που ζητάει ο ΑΔΜΗΕ για να κρατάει το Σύστημα παραγωγής- ζήτησης συνεχώς σε ισορροπία σε πραγματικό χρόνο.
Ενώ λοιπόν το ΕΧΕ, σχεδίασε και υλοποίησε σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές τις τρείς νέες αγορές, βασιζόμενο στην ελληνική πραγματικότητα, ο ΑΔΜΗΕ τελικά έφτιαξε μια αγορά που τόσο ο σχεδιασμός της όσο και η λειτουργία της αποδεικνύεται πολύ ακριβή.
Από το 2017 που η ΡΑΕ εξέδωσε τις κατευθυντήριες οδηγίες για την αγορά εξισορρόπησης και αποδέχθηκε ο ΑΔΜΗΕ, πέρασαν 3,5 χρόνια για να λειτουργήσει με απανωτές καθυστερήσεις.
Το δε κόστος υλοποίησης της σχετικής πλατφόρμας έφτασε περίπου στο διπλάσιο του αρχικώς προϋπολογισθέντος, με τις αλλεπάλληλες αλλαγές και διορθώσεις που υποδείκνυε ο ΑΔΜΗΕ με την ΡΑΕ.
Την υλοποίησή της είχε αναλάβει η GE η οποία επικαλούμενη την τεχνογνωσία της επικράτησε των άλλων υποψήφιων αναδόχων ισχυριζόμενη ότι θα ολοκλήρωνε την πλατφόρμα σε ένα έτος. Τελικά όχι μόνο καθυστέρησε περίπου έναν χρόνο να παραδοθεί με συνεχείς αλλαγές, αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι η λειτουργία της πέφτει σαν βαρίδι πάνω στον Έλληνα καταναλωτή.
Λογαριασμοί ρεύματος: Πώς θα κάνετε διακανονισμό των χρεών σας στη ΔΕΗ
Οι εταιρείες κοινής ωφέλειας σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές έχουν εφαρμόσει προγράμματα διακανονισμών με μηνιαίες δόσεις.
Μετά τη μεγάλη ανταπόκριση των νοικοκυριών η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ έχουν μόνιμα προγράμματα διακανονισμού χρεών.
Οι πελάτες της ΔΕΗ μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους ως εξής:
Οι πελάτες διαχωρίζονται κατά το βαθμό της συνέπειας που επέδειξαν στην πληρωμή των λογαριασμών το προηγούμενο δωδεκάμηνο στις εξής 6 κατηγορίες, όπως ίσχυε και πριν:
- Συνεπείς χωρίς διακανονισμούς
- Συνεπείς σε πληρωμές και διακανονισμούς
- Περισσότερες από μία ενσωματώσεις λογαριασμών σε επόμενους λογαριασμούς
- ή και μία αθέτηση διακανονισμού
- Πολλαπλή αθέτηση διακανονισμών
- Πελάτες με αποκοπή λόγω χρέους, οι οποίοι δεν έχουν υποβάλει αίτημα επανασύνδεσης και ρύθμισης οφειλών εντός 30 ημερών από την ημερομηνία αποκοπής
Για όσους εντάσσονται στις κατηγορίες 1 έως 4 το σύστημα της ρύθμισης κλιμακώνεται με τα παρακάτω κριτήρια:
- Για μέσο μηνιαίο λογαριασμό μέχρι 100 ευρώ απαιτείται προκαταβολή του 10% της οφειλής
- Για μηνιαίο λογαριασμό 101 – 250 ευρώ, προκαταβολή 15% και από 250 ευρώ και πάνω η προκαταβολή γίνεται 20%
Σε όλες τις περιπτώσεις ο μέγιστος αριθμός των μηνιαίων δόσεων της ρύθμισης είναι 24
Η δόση δεν μπορεί να ξεπερνά το ύψος του μέσου μηνιαίου λογαριασμού (αφού αφαιρεθεί η προκαταβολή). Αν προκύπτει υπόλοιπο, τότε αυτό θα πρέπει να καταβληθεί μαζί με την προκαταβολή
Για τις κατηγορίες συνέπειας 5 και 6 η ρύθμιση γίνεται με
- 30% προκαταβολή και μέχρι 18 μηνιαίες δόσεις.
- Αν έχει κοπεί το ρεύμα λόγω χρέους, χρειάζεται προκαταβολή 40% και μέχρι 12 δόσεις
Επίσης, ισχύουν οι ειδικές ρυθμίσεις για τους ευάλωτους οικιακούς πελάτες με άτοκες δόσεις έως 50% του μηνιαίου λογαριασμού που προβλέπει ο Κώδικας Προμήθειας.
Τι να προσέξετε
Εκτός των δόσεων πρέπει να εξοφλείτε εμπρόθεσμα και τους τρέχοντες λογαριασμούς που θα εκδοθούν μετά την ημερομηνία σύναψης του διακανονισμού
Οι δόσεις είναι έντοκες και οι τόκοι χρεώνονται στους τρέχοντες λογαριασμούς που εκδίδονται κατόπιν της σύναψης του διακανονισμού
Πώς να κάνετε την αίτηση
Απευθυνθείτε στα κατά τόπους Καταστήματα της ΔΕΗ, και το Τμήμα Τηλεφωνικής Εξυπηρέτησης Πελατών, 11770 (Δευτέρα έως Παρασκευή και ώρες 07:00 – 19:00).
Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της ΔΕΗ εδώ.